درباره ما

شنبه, ۰۸ اردیبهشت ۱۴۰۳

مروری بر سیستمهای جامع بانکی Core Banking Systems

تاریخ ایجاد در شنبه, 15 آذر 1393 10:41
بازدید: 23595

  مروری بر سیستمهای جامع بانکی

Core Banking System

مهندس  فریبرز رحمانی

مجله بانکداری الکترونیک- مهرماه 1391

 

امروزه یکی از چالش های بزرگ بانک ها و موسسات مالی برای شروع و یا گسترش عملیات بانکی، داشتن یک سیستم جامع بانکی مناسب است.

اجرای پروژه سیستم جامع بانکی در بانک ها و موسسات مالی بی شک بزرگ ترین و مهم ترین پروژه IT به حساب می آید، چرا که انجام کلیه عملیات مالی و حسابداری، عملیات شعب و عملیات پشت باجه توسط این سیستم ها اجرا می شود و می توان گفت این سیستم قلب یک سیستم بانکی است.

بنابر این داشتن نرم افزار مناسب Core Banking که توانایی انجام کلیه عملیات ذکر شده را با سرعت پردازش مناسب و امکان گسترش پذیری با افزایش حجم عملیات، شعب و مشتریان بانک را داشته باشد برای بانک امری اجتناب ناپذیر است. سابقا شرکت هایی که در زمینه سیستم های جامع بانکی در دنیا فعالیت داشتند، این سیستم ها را مجزا از سیستم شعبه و سیستم های جانبی دیگر و غالبا روی کامپیوتر های بزرگ Mainframe ارایه می کردند و سیستم شعبه توسط شرکتهای دیگری ارائه میشد که مشکلات عدیده ای در اجرا، یکپارچه کردن سیستم ها و پشتیبانی آنها به وجود می آمد.

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، شرکت های جدید در این زمینه که غالبا از سال 1995 فعالیت دارند کلیه ماژول های تجاری مورد نیاز را در جلوی باجه . پشت باچه را به صورت یکپارچه و روی سکوی نرم افزاری واحد ارایه می کنند.

تعریف یک سیستم جامع بانکی

تعاریف مختلفی از یک سیستم جامع بانکی از دیدگاه های مختلف وجود دارد. برخی یک حساب online را هم یک سیستم Core Banking می دانند و برخی دیگر فقط انجام عملیات روزانه بانک را برای این تعریف کافی می دانند، اما واقعیت این است که تعریف این سیستم جامع بانکی نیز مانند خود آن تعریف جامعی است.

بر اساس تحقیق و بررسی که شرکت های،Accenture SAP با مشارکت موسسه بازاریابی و مدیریت مالی اروپا (EFMA) در سال 2005 در 70 بانک و با انجام 147 مصاحبه با مدیران تجاری و IT، 1300 مصاحبه با مدیران شعب و کارمندان در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا داشتند، نیازها و انتظارات این افراد یک سیستم جامع بانکی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. در این بررسی بخش تجاری و بخش IT بانک ها تعاریف خاص خود را از یک سیستم جامع بانکی ارایه کردند و هر کدام انتظارات خود را مدنظر قرار دادند.

واقعیت این است که یک سیستم جامع بانکی میبایست توانایی پاسخگویی به نیازهای هر دو گروه را داشته باشد. بدین ترتیب و با توجه به موارد فوق تعریف ذیل برای یک سیستم جامع بانکی ارایه گردید:

یک سیستم جامع بانکی Core Banking، یک مجموعه کامل از برنامه های کاربردی (ماژولها) یکپارچه بوده که امکان توسعه، پردازش و مدیریت محصولات و خدمات جاری و آتی یک سازمان مالی را فراهم می سازد.

بنابر این یک سیستم جامع بانکی باید قادر به تامین نیازهای IT و تجاری بانک بوده و بنابر این بتواند انواع خدمات را در قالب: بانکداری خرد، بانکداری کلان، بانکداری بین الملل، بانکداری اشخاص و شرکت ها، سیستم شعبه، مدیریت ارتباط با مشتریان، مدیریت ریسک، مدیریت سودآوری مشتری، مدیریت حسابداری و دفتر کل بانک را پوشش دهد. از طرفی امکان ارتباط با سیستم های بین المللی مالی وسیستم های پرداخت داخلی و خارجی را داشته باشد.

همچنین از انعطاف پذیری لازم جهت ارایه خدمات متنوع از طریق کانال های مختلف سرویس دهی مانند موبایل، کیوسک، اینترنت و غیره برخوردار باشد و گزارشات متنوع در سطح شعبه، دفتر مرکزی و گزارشات مورد نیاز بانک مرکزی را ارائه نماید.

برخی چالش های کلیدی تکنولوژیک در سیستم های Core Banking موجود

در سیستم های جامع بانکی امروزی چالش های اساسی وجود دارد که می توان به تعدادی از آنها در ذیل اشاره کرد.

  • هزینه های زیاد عملیات و نگهداری
  • عدم انعطاف پذیری لازم جهت ارایه محصولات مورد نیاز بازار
  • عدم امکان پشتیبانی از حجم زیاد عملیات و افزایش شعب و تراکنش ها
  • مشکلات مربوط به یکپارچه سازی سیستم ها و ارایه خدمات از طریق کانال های مختلف سرویس دهی
  • و همچنین عدم امکان گسترش عملیات تجاری بانک علاوه بر اینها می توان به خطاهای داده ای و پردازشی و عدم در دسترس بدون این سیستم ها نیز اشاره داشت.

علت عمده این اشکالات را می توان در نبود به روز رسانی سیستم های قدیمی توسط شرکت های ارایه کننده، فقدان معماری صحیح و مناسب برای اینگونه سیستم ها با حجم پردازش کلان، عدم به کارگیری تکنولوژی مناسب در طراحی و پیاده سازی نرم افزار، نبود امکان گسترش پذیری نرم افزار و نبود شناخت عملیات گسترده بانکداری توسط تولید کنندگان دانست.

توپولوژی های مختلف در پیاده سازی یک سیستم Core Banking

پیاده سازی سیستم های Core Banking به روش های متفاوتی قابل انجام است و بستگی به زیر ساخت های شبکه ای و مخابراتی هر کشور دارد.

برخی روش توزیعی(Distributed) را پیشنهاد می کنند، برخی دیگر روش کاملا متمرکز(Full Centralized) را مد نظر قرار می دهند و گروهی نیز ترکیبی از این دو را برمیگزینند. به هر حال روش پیاده سازی باید به گونه ای باشد که حداکثر زمان سرویس دهی Up-Time برای ارایه خدمات به مشتریان و کاربران میسر شود.

یک Core Banking مناسب و هدف

همان گونه که در تعریف ذکر شد سیستم جامع بانکی مناسب و هدف می بایست پاسخگوی نیازهای فناوری اطلاعات و  نیازهای تجاری بانک باشد. مدیران فناوری اطلاعات بانک ها به دنبال سیستمی هستند که از نظر تکنولوژیک پاسخگوی نیاز آنها بوده و پشتیبانی عملیاتی آن آسان و کم هزینه باشد، در صورتی که مدیران تجاری بانک نیاز خود را در نوآوری محصولات و افزایش سهم بازار می دانند.

با توجه به موارد ذکر شده در یک سیستم جامع بانکی می بایست قابلیت های فنی و تجاری را جداگانه بررسی کرد.

نمونه ای از قابلیت های فنی یک سیستم Core Banking

1-    دارای یک معماری باز و لایه بندی شده باشد به طوری که بتوان هر گونه عملیات مختلف(Functionality) را روی آن پیاده کرد.(Multi-tier/Open System) امروزه از معماری سرویس گرا SOA و ساختارهای ERP استفاده می شود.

2-    قابل اجرا روی سکوهای مختلف نرم افزاری و  سخت افزاری باشد، به خصوص سکوهای نرم افزاری پیشرفته و به روز را پشتیبانی کند.

3-    درون خط و Real Time باشد.

4-    دارای قابلیت گسترش پذیری باشد.(Scalability)

5-    انعطاف پذیر باشد.(Flexibility)

6-     از امنیت لازم برخوردار باشد.(Security)

7-    ماژولار و در عین حال یکپارچه باشد.(Modularity & Integrity)

8-    امکان ارتباط با کانال های مختلف تحویلداری و سلف سرویس از جمله KiosK, ATM وMobile را داشته باشد.

9-    امکان بومی سازی و شخصی سازی را به شکل پارامتریک و با هزینه کم داشته باشد.(Customizable/ Parametric)

10-   قابلیت انبار کردن اطلاعات و ارایه گزارش های مورد درخواست را داشته باشد.(Date warehouse)

11-   قابلیت اجرا در محیط وب را داشته باشد.(Web Enabled)

نمونه ای از قابلیت های تجاری

1-    یک سیستم همه جانبه End-to-End برای بانک باشد به طوری که همه عملیات جلوی باجه و پشت باجه و عملیات واحد های مرکزی را پوشش دهد.

2-    امکان پشتیبانی از محصولات موجود بانک و تعریف محصولات جدید بانک بر اساس نیاز بازار را به راحتی داشته باشد.

3-    مشتری مدار بودن سیستم و امکان مدیریت ارتباط با مشتریان(Customer Center)

4-    امکان مدیریت ریسک (Risk management)

5-    امکان مدیریت نقدینگی (Cash Management)

6-     امکان ارتباط با سیستم های مالی بین المللی از جمله(IFRS, Base II, sox,…)

7-    امکان ارتباط با سیستم های پرداخت بین المللی Swift

8-    ارائه گزارش های متنوع در سطح شعب و سرپرستی و گزارش های مدیریتی و امکان تعریف گزارشهای جدید توسط پرسنل بانک

9-    امکان اعمال سریع قوانین بانک مرکزی و قوانین بانکداری اسلامی میسر باشد. 

(پایان)

خصوصیات فنی نسل جدید سیستمهای Core Banking

تاریخ ایجاد در شنبه, 15 آذر 1393 10:20
بازدید: 19504

IMG 20140419 153519 

خصوصیات فنی نسل جدید نرم افزار های متمرکز بانکی

    New Generation of Core Banking Systems 

مهندس فریبرز رحمانی

مدیرعامل شرکت آی تی ویو

مجله جویا - فروردین و اردیبهشت 93 

 

امروزه با پیشرفت تکنولوژی فناوری اطلاعات و بوجود آمدن ابزارها و محیط های جدید تولید و توسعه نرم افزار و وجود بانکهای اطلاعاتی بسیار قوی و پیشرفته ، شرکتهای ارائه کننده نرم افزارهای متمرکز بانکی نیز سیستمهای خود را با این تکنولوژی ها بروز نموده و امکاناتی را فراهم نموده اند که مشکلات عدیده ای را که در تامین رضایت مشتریان و همچنین پشتیبانی و نگهداری این سیستم های بزرگ داشته اند برطرف سازند. مسائلی از جمله پیاده سازی نیازهای گوناگون تجاری مشتریان، اعمال ساده ترتغییرات نرم افزاری ، رفع مشکلات فنی در مدیریت تراکنشها، توسعه سیستم وپردازش تعداد بیشتر تراکنشها در ثانیه ، انتقال آسانتر اطلاعات از سیستمهای قدیمی به سیستمهای جدید ، رفع مشکلات امنیتی و بسیاری موارد دیگر که در ذیل به اهم آنها خواهیم پرداخت.                                                                                                                                                                                

1-  امکان طراحی فرآیند های عملیات بانکی با استفاده از موتورهای مدیریت پردازش تجاری (Business Process Management)

همه نرم افزارهای Core Banking کم و بیش عملیات بانکی اولیه مورد نیاز بانک را پوشش میدهند.  اما تفاوت در نحوه طراحی و چگونگی انجام این عملیات به برای بانک میباشد. همه سیستمها قابلیت افتتاح حساب را دارند ، همه عملیات نقدی و انتقالی را انجام میدهند ، همه تسهیلات بانکی را ارائه میدهند اما چگونه و به چه شکلی؟ چقدر کاربری انجام این عملیات آسان است؟ در چه مدت زمانی خدمت به مشتری ارائه میشود؟ چه اندازه سیستم در ارائه یک خدمت به مشتری منعطف عمل میکند و سلیقه و درخواست مشتری را پاسخ میدهد؟ چقدر در ارائه یک خدمت اطلاعات لازم در اختیار کاربر و مشتری قرار میگیرد؟  زمانپاسخ گویی به مشتری چقدر است؟ نسل جدید نرم افزار های متمرکز بانکی با بکارگیری ابزارهای مدیریت پرداشهای تجاری (BPM) امکان طراحی فرآیندهای بانکی و مدیریت چرخه اجرای هر فرآیند و بهینه سازی آنها را برای تیم پشتیبان میسر میسازد .

2-  استفاده از موتورهای مدیریت گردش کار (Work Flow Engine) 

یکی دیگر از ابزارهای بکارگرفته شده در نسل جدید نرم افزارهای متمرکز بانکی ، موتورهای مدیریت گردش کار یا Work Flow میباشند که بشکل موازی درکنار ماژولهای دیگر قرار دارند. نقش این ابزار در جریان گردش کار در اجرای برخی از فرآیندهای بانکی بسیار حائز اهمیت است بعنوان مثال فرآیند تشکیل پرونده تا اعطا ی یک تسهیلات به مشتری ، مدیریت چرخه کاری در راستای تایید و تصدیق عملیات صندوق و تعریف محصولات جدید از اهم این مقوله است. برای نیل به این هدف شرکتهای ارائه کننده راهکار با در اختیار گرفتن محصولات معتبر Work Flow از شرکتهای دیگر و جاسازی آن در نرم افزار امکان مدیریت چرخه کاری برای انواع فرآیندهای تجاری را مهیا میسازند.

3-  گستردگی خدمات و سرویس های موجود (End to End Solution)

گستردگی ارائه خدمات بانکی زمانی نمود پیدا میکند که بخواهیم عملیات پیشرفته تری را نسبت به عملیات مقدماتی و ابتدایی در سطح بانک انجام دهیم.  نرم افزار های نسل جدید اصطلاحآ بشکل End-to-End میباشند . به این معنا که کلیه عملیات بانکی از مقدماتی ترین عملیات بانکی جلوی باجه تا پیشرفته ترین و پیچیده ترین عملیات پشت باجه توسط نرم افزار پوشش داده شود. در معماری جدید این عملیات تحت عنوان سرویس نام برده میشود . یک نرم افزار نسل جدید مجموعه کاملی از سرویس های اجرایی است که کلیه عملیات مورد نیاز بانک را از قبل پیش بینی نموده و در خود دارد و براحتی و با کمترین زمان ممکن قابل راه اندازی و ارائه به بازار میباشد. . در نسل جدید علاوه بر امکان انجام کلیه عملیات بانکی،  امور مدیریتی و کنترلی جهت تصمیم گیریهای استراتژیک از قبیل مدیریت ریسک ، مدیریت سود آوری مشتریان ، مدیریت دارایی ها و بدهی ها و هوش تجاری دیده شده است.

از طرفی ماژولهای متنوع در نسل جدید این نرم افزارها ، امکان اجرای عملیات تجاری را از سطح یک تعاونی اعتباری تا یک موسسه مالی و اعتباری و یا یک بانک بزرگ تجاری ، سرمایه گذاری ، شرکتی و حتی یک گروه مالی را پوشش میدهد و بنابراین یک سازمان مالی در زمان رشد خود از یک مجموعه مالی کوچک به یک بانک بزرگ میتواند به فراخور زمان از عملیات تجاری گوناگون بدون تغییر نرم افزار خود بهره ببرد.  

4-  ماژولار بودن نرم افزار و یکپارچگی بدون خط بین ماژولهای سیستم (Modularity & Seamless integration)

در نسل جدید نرم افزار های متمرکز  بانکی ، محصولات در قالب ماژولهای مجزا طراحی و در سیستم تعبیه میگردد. مثلا ماژول سپرده ها، ماژول اعتبارات ، ماژول صندوق ، مدیریت ریسک و غیره . این نوع طراحی در نرم افزار این امکان را فراهم مینماید تا اولا هر مشتری بر اساس نیاز و بودجه خود محصولات را خریداری نموده و بکار بگیرد ثانیا اینکه پشتیبانی نرم افزار برای انجام تغییرات و رفع اشکالات آسان تر انجام گردد مسئله مهم و اصلی دیگر یکپارچگی زیر سیستمها و ماژولها در یک سیستم متمرکز بانکی میباشد. تنها وجود ماژول و زیر سیستم مورد نیاز مطرح نیست اینکه این سیستمها تا چه میزان بشکل یکپارچه بوده و قابلیت ارتباط با یکدیگر را داشته باشند و از یک منبع اصلی اطلاعاتی استفاده نمایند مقوله بسیار مهمی است. بعنوان مثال در یک سیستم ماژول سپرده ها و ماژول اعتبارات وجود دارند اما تا چه میزان این دو ماژول با هم یکپارچه هستند و میتوانند برای پوشش برخی از محصولات با هم تبادل اطلاعات مشترک داشته باشند مهم است. این یکپارچگی میبایست به گونه ای باشد که کاربران احساس نکنند که سیستم با دو ماژول جداگانه در حال کار است و اصطلاحآ یکپارچگی بدون خط باشد.

5-  امکان ارتباط با سیستمهای مدیریت مستندات (Document Management Interface)

مستندات در چرخه عملیات بانکی یک جزء بسیار مهم و جدا نشدنی است. بسیاری از فرآینده ها بدون نقل و انتقال مستندات عملا امکانپذیر نمیباشد. با توجه به این امر سیستمهای متمرکز بانکی باید بگونه ای این مستندات را نگهداری و مدیریت نماید تا در زمان لازم قابل دسترسی و استفاده باشد. از آنجاییکه مقوله نگهداری و مدیریت مستندات خود از پیچیدگیها خاص  برخوردار است،  لذا نرم افزار های نسل جدید با استفاده از میانجی های طراحی شده به سیستمهای مدیریت مستندات بهره میگیرند. به این ترتیب مسئولیت نگهداری و مدیریت مستندات با سیستم مربوطه و استفاده از مستندات از طریق مدیریت چرخه کار با نرم افزار متمرکز بانکی است. 

6-   تولید گزارشهای متنوع  (Various Report Generating)

تهیه و مشاهده گزارشات بسیار متنوع و استاندارد از هر ماژول توسط نرم افزار های نسل جدید و تجهیز این نرم افزارها به ماژول تولید گزارشات دلخواه (Report Generator)  به بانک امکان میدهد تا انواع گزارشات مورد نظر خود و مورد نیاز بانک مرکزی را بسیار ساده در زمان کوتاهی تهیه و ارائه نماید.

7-  معماری سیستم های نسل جدید (Architecture)

نسل جدید نرم افزارهای متمرکز بانکی با گرایش به ارائه خدمات و امکان مدیریت و پشتیبانی بهتر و سریعتر به معماری پیشرفته سرویس گراء (SOA) و چند لایه ای (Multi-Layer) روی آورده اند. در این نسل نرم افزار لایه های مختلف وظیفه انجام امور مربوط به خود را داشته و پردازش یک تراکنش در لایه های گوناگون مدیریت و انجام میشود که موجب سرعت در انجام پردازش میگردند.  سرویس ها در حقیقت آجرهای تشکیل دهنده ساختمان نرم افزار هستند که خدمات مورد نظر را به به برنامه کاربردی ارائه مینمایند. بدینوسیله استقلال عملیات تجاری از سکوی نرم افزاری تولید نرم افزار تضمین میگردد و برنامه کاربردی میتواند به همان روش مشابه صرفنظر از متدولوژی پیاده سازی و یا زبان برنامه سازی مورد استفاده قرار گیرد.

8-  انعطاف پذیری (Flexibility)

نسل جدید نرم افزارهای متمرکز بانکی بگونه ای طراحی میگردند که بتوانند تغییرات تجاری و فنی را بر اساس نیاز مشتریان براحتی انجام دهند و انجام تغییرات موجب بهم ریختگی ساختار اصلی سیستم و تغییر زیاد درکد برنامه ها نشود. برای این منظور سیستم بشکل کاملا پارامتریک طراحی میشود و ابزارهای لازم با کاربری آسان برای توسعه سیستم مانند SDK(Software Development Kit) توسط شرکتهای ارائه کننده راهکار تولید و به مشتریان ارائه میگردد. کلیه تغییرات در لایه های مختلف سیستم از جمله لایه میانجی کاربری، لایه های کنترلی و تجاری ، لایه مدیریت تراکنش ، لایه دسترسی به بانک اطلاعاتی همگی توسط SDK به آسانی قابل تغییر ، تولید و پشتیبانی است. 

9-  استقلال از سخت افزار و نرم افزار (Open Platform)

نسل جدید کاملا مستقل از بکارگیری سخت افزار و یا نرم افزار خاصی است و بروی انواع سخت افزارهای موجود و نسخ نرم افزاری گوناگون اجرا میگردد. این امر به مشتریان امکان میدهد تا با حداقل هزینه سخت افزاری و با حداقل تغییر در سخت افزارها و نرم افزار های موجود در سازمان از نرم افزار جدید بهره ببرند. همچنین استفاده از تکنولوژیهای روز فناوری اطلاعات برای توسعه زیر سیستمها از قبیل Java ، XML، J2EE،AJAX ، SOAP وغیره موجب بکارگیری حداقل سخت افزار مورد نیاز در مرکز و شعبه و بکارگیری حداقل پهنای باند در زیر ساخت شبکه میگردد که از دیگر خصوصیات این نسل است.

10-  قابلیت توسعه سیستم (Scalability)

با توجه به افزایش حجم عملیات بانک ، تعداد مشتریان و حسابها و افزایش تعداد شعب مدیریت تراکنشها و مدیریت زمان پاسخگویی بسیار حائز اهمیت است . امکان مدیریت حجم زیاد تراکنشها با قابلیت توسعه نرم افزار یا اصطلاحآ Scalable بودن سیستم مطرح میگردد. یک نرم افزار توسعه پذیر امکان گسترش پذیری نرم افزار  را در سطح پایگاه داده ، سرور تجاری (Business Server) و سرور برنامه کاربردی (Application Server) مهیا میسازد. بدین معنا که کلیه سرورهای یاد شده قابل کلاسترینگ بوده و نرم افزار در هر لایه میتواند حجم زیاد داده ها و Session های ارتباطی را مدیریت نماید و زمان پاسخگویی را به حداقل برساند.

11-    امنیت (Security)

امنیت در سیستمهای یکپارچه بانکی نسل جدید شامل استفاده از تکنولوژی بایومتریک برای شناخت کاربران و مشتریان، مدیریت پروفایل کاربران و سطوح مختلف دسترسی  ، در اختیار قراردادن منوی اختصاصی بشکل دانامیک برای کاربران، تعریف و مدیریت محدودیتها و کنترل اختیارات مالی ،   رمزنگاری داد ه ها در انتقال اطلاعات، مدیریت ضد پولشویی در انجام تراکنشهای مالی با امکان گزارشات اخطار، امکان انجام عملیات بازرسی و کنترلی و رمزنگاری سرویس ها میباشد. علاوه بر این استفاده از انواع تجهیزات امنیت شبکه ای مانند فایروال ها و غیره در سطح شبکه و زیر ساخت نیز از دسترسی های غیر مجاز جلوگیری مینماید. 

پایان

 

 

موبایل بانکینگ و پرداخت همراه

تاریخ ایجاد در دوشنبه, 10 آذر 1393 06:35
بازدید: 26596

موبایل بانکینگ و پرداخت همراه

mm

 

(Mobile Banking & M-Payment)

                مهندس فریبرز رحمانی

                                                                                                                        کارشناس سیستمهای بانکی 

 

 

                                                                                                             

اصولا موبایل بانکینگ و پرداخت موبایل چیست ؟   

                                                                                                                                       

تعریفی که در حال حاضر در اذهان وجود دارد انجام یک سری عملیات بانکی مانند دریافت مانده، انتقال وجه، پرداخت قبض ، دریافت صورتحساب و غیره توسط یک شخص از طریق گوشی موبایل میباشد. اما واقعیت این است که موبایل بانکینگ چیزی فراتر از این است.

 

aa

ممکن است بیشتر توضیح دهید؟

البته . ببینید مواردی که عنوان شد فقط به عنوان عملیات بانکی اشخاص حقیقی مطرح است در صورتی که میتوان عملیات بانکی شرکتها و سازمانها را نیز بروی موبایل انجام داد. مثل پرداخت حقوق پرسنل یک شرکت توسط

مدیر عامل، انجام دریافتها و  پرداختهای شرکت،  قابلیت پرداخت وجه در زمان تحویل کالا که جایگزین پرداخت عادی نقدی شده و موجب کاهش ریسک برای دو طرف معامله است .

حتی امکانات خیلی بیشتر توسط بانک مثلا ایجاد یک عابر بانک کوچک بروی موبایل با امکان برداشت و پرداخت نقدی و حتی ارائه یک وام اعتباری کوچک توسط بانک بروی موبایل (Micro-Finance) .

یا مثلا امکان فروش و شارژ سیم کارتهای اعتباری بعنوان یک توزیع کننده به موبایلهای دیگر.

اینها عملیاتی است که هم اکنون توسط برخی از ارائه کنندگان این راهکارها در دنیا ارائه شده است و درحال اجراست.

 

 

bbbb

رشد موبایل بانکینگ در دنیا چگونه است؟

بانکداری موبایل و پرداخت توسط موبایل پدیده ایست که در سراسر جهان در حال رشد میباشد. تحقیق ها و تجربه ها در بازارهای گوناگون و تصویر آینده از این صنعت که توسط تحلیل گران رسم گردیده نشان میدهد که  بانکداری و تجارت توسط موبایل بشکل کاملا نمایی رو به رشد است و این رشد بعلت عمومیت استفاده از تلفن همراه توسط مردم  بسیار سریعتر و پیشرفته تر از رشد بانکداری اینترنتی است. تعداد مشترکین موبایل در ایران از پنج سال گذشته تا کنون بیش از سه برابر گردیده و از 5/8 میلیون نفر به حدود بیش از 25 میلیون نفر رسیده است.تخمین زده میشود که کاربران موبایل بانکینگ و سرویس های مالی دیگر در دنیا تا سال 2014 به نزدیک 1000 میلیون کاربر برسد.

آینده موبایل بانکینگ را در مقایسه با اینترنت چگونه میبینید؟

امروزه نزدیک به 3 میلیارد کاربر گوشی موبایل در دنیا وجود دارد.  این شبکه جهانی از مشترکین بسیار بزرگتر از اینترنت و با نرخ رشد بسیار سریعتر میباشد. فقط یک دلیل این رشد،  موانع بسیار کم برای ورود مشتریان و طبیعت فراگیر شبکه موبایل و ارائه دسترسی به این تکنولوژی در اغلب نواحی بشکل از راه دور میباشد.

موبایل بانکینگ و پرداخت همراه چه فرصتهایی را در اختیار بانک و اپراتور موبایل میگذارد؟

بانکداری و پرداخت موبایل فرصتهای زیادی را برای بانکها و مجموع شرکتهای ثالث از جمله اپراتور تلفن همراه بشرح ذیل در برخواهد داشت:

  • افزایش تعداد تراکنشهای الکترونیک که مشتریان را قادر به انجام عملیاتی که پیش از این قادر به انجام آن نبودند میسازد و یا  ارائه روشی راحت برای انجام تراکنش توسط مشتری اتفاق میافتد.
  • امکان عمومیت گسترده کاربرد با استفاده از کانال تراکنش الکترونیک
  • سود آوری حاصل از تراکنشها و محصولات جدید که در حالت سنتی بهیچ وجه قابل گسترش نمیباشد. مانند فروش Airtime و پرداخت قبوض.
  • ارائه یک کانال تراکنشی بروی خط و متصل از طریق شبکه موبایل و ارائه روشی راحت برای انجام تراکنشها در هرزمان و مکان.
  • · امنیت در سطح جهانی و با پایین ترین ریسک در مقایسه با مکانیزمهای دیگر پرداخت از جمله:
  • بدون هر گونه ریسک اعتباری ( موجودی کافی در هر پرداخت کنترل میگردد)
  • کاهش و رد انکار (secure, online, PIN-based)
  • کشف تقلب و کلاهبرداری از طریق اطلاع رسانی به صاحب حساب
  • جایگزینی پول نقد ( مدیریت نقدینگی کم، نگهداری نقدینگی)

میدانید که در بحث موبایل بانکینگ و پرداخت همراه مهم ترین مسئله امنیت است. این مسئله چگونه حل میشود؟

اتفاقآ جالب است بدانید که بیشترین امنیت در بحث موبایل بانکینگ مطرح میشود. از آنجائیکه با بحث موبایل بانکینگ همه اذهان به SMS برمیگردد نگرانی در مورد امنیت اطلاعات بیشتر میشود. اما باید گفت که SMS فقط یکی از کانالهای مورد استفاده در بحث موبایل بانکینگ است و کانالهای دیگری نیز وجود دارند که ایمن تر و قابل اطمینان تر هستند مانند SIM TOOLKIT  یا USSD.

اما بطور کلی موارد مختلف ایجاد امنیت اطلاعات در هر مرحله از عملیات بانکی توسط موبایل انجام میشود. از گوشی موبایل و سیم کارت گرفته تا شبکه GSM ، شبکه داخلی بانک و اپراتور موبایل و سرورهای امنیت که به منظور رمزنگاری و رمز گشایی اطلاعات استفاده میشود. علاوه بر این از سخت افزارهای امنیت مانند HSM(Hardware Security Module)  نیز استفاده میشود.

البته بحث امنیت در مورد این راهکار بسیار گسترده و فنی است و میتوان ساعتها در مورد آن حرف زد.

آینده موبایل بانکینگ و پرداخت همراه را در رابطه با تجارت الکترونیک چگونه میبینید؟

شبکه جهانی موبایل یک سکوی جهانی برای بانکداری و تجارت الکترونیکی کارا و ایمن ارائه مینماید. " برخی از کارشناسان {Gallup International and Boston Consulting Group} تخمین زده اند که پرداختهایی که از طریق تلفن همراه انجام میشود در چند سال آینده به سطح 4.2  میلیارد دلار در سال خواهد رسید.

پایان

مقدمه ای بر بانکداری مجازی

تاریخ ایجاد در دوشنبه, 10 آذر 1393 09:46
بازدید: 20399

                                            مقدمه ای بر بانکداری مجازی                                                               

IMG 20140419 153519

                                  

                                  مهندس فریبرز رحمانی

                                                                                                     کارشناس بانکداری الکترونیک

                                                                                              چاپ در ماهنامه جوبا  مرداد و شهریور 93

 

 

 

بانك مجازي را مي توان به اسامی مختلفي نامیدبانکهاي كاملا اينترنتي، بانکهاي آنلاين، بانكهاي بدون شعبه فيزيكي، بانکهای مستقیم ، بانکهاي بدون ساختمان برخلاف بانکهای سنتی که آنها را بانک آجر و ملاتی مینامند،بانکهاي از "آجر به كليك" بانکی که ساختمان ندارد و برای ورود به آن احتیاج نیست وارد ساختمان شد بلکه با یک کلیک موس وارد آن میشویم و تعاریف دیگر ......

اما اصولا يك بانك مجازي به مؤسسه اي اطلاق مي شود كه خدمات بانكداري خود را در بستر اينترنت به مشتريان ارائه مي كند و اين بانك با بانكهای موجود كه از اينترنت و ساير ابزار الكترونيك به عنوان كانالهاي ثانويه براي ارائه خدمات و محصولات خود به مشتريان استفاده مي كنند، تفاوت دارد.

بانك مجازي فرزند بانك الكترونيك مي باشد كه با تحقق آن بانكداري دچار تحول عظيمی مي گردد تا آنجا كه احتمال مي رود روزي بانكهاي فيزيكي و بانكداري سنتي بطور کلی منسوخ گردد. در بانك مجازي احتياج به هيچ واسطه و تحويلداری نمي باشد  بلكه مشتري مستقيماً از طريق اينترنت با بانك ارتباط برقرار كرده و کلیه عملیات بانکی خود را انجام مي دهد.

تاریخچه بانکداری آنلاین یا مجازی

در اواخر دهه هشتاد کلمه آنلاین محبوب شد و به استفاده از یک پایانه، صفحه کلید و صفحه نمایش برای دسترسی به سیستم بانکی از طریق یک خط تلفن اطلاق می‌شد.سرویس های آنلاین در سال 1981 در نیویورک توسط چهار بانک بزرگ شهر که سرویس های بانکداری خانگی را به وسیله سیستم ویدئوتکست(Videotext)  ارائه می کردند شروع به کار کردند .

ü     اولين بانك كاملا مجازي دنيا در سال 1995 در جورجياي آمريكا

ü      اولين بانك مجازي اروپا در دوبلين در سال 1999

ü      اولين بانك مجازي آسيا در سال 2000 در سنگاپور بنیان شده است

در برخي از كشورها مانند اتريش ، كره و سنگاپور بيش از 75% بانكها خدمات اينترنتي به مشتريان ارائه مي نمايند .

بانك مجازي (از نظر مشتري) بانكي است بدون ساختمان فيزيكي که به طور كامل بر بستر اينترنت قرار دارد و خدمات قابل قبولي را در چهارچوب مقررات و قوانين بانكهاي سنتي عرضه مي كند. ر بانك مجازي امنيت و مديريت ريسك از حياتي ترين موارد مي باشد.

بانك مجازي يك ابزار ارزش افزوده قدرتمند براي جذب و نگهداري مشتريان جديد در يك محيط بانكداري شديداً رقابتي مي باشد در بين انواع بانكداري ها بانك مجازي يك مزيت رقابتي قوي محسوب مي شود كه از ساير روشهاي بانكداري مؤثرتر و بهينه‌تر مي باشد.

نحوه رقابت بزرگترین بانکهای آنلاین دنیا

table

 

مزایای بانکداری مجازی

  • آسودگي و سهولت :  بر خلاف بانکهای سنتی 24/7 می باشد و با یک کلیک می توان وارد آن شد .
  • فراگير بودن :  از همه نقاط دنیا قابل دسترس می باشد .
  • سرعت تراكنش
  • كارايي :  قابلیت دسترسی به کلیه حسابها و مدیریت آنها
  • اثربخشي : قابلیت استفاده از ابزارهاي هوشمند و خبره بانك مجازي مانند اخطاردهنده ميزان موجودي، سند و سبد دارايي، برنامه هاي مديريتي براي كمك به مديريت دارائيها
  • امنيت بالاي اجراي عملیات بانكي : SSL -  SET -  Digital Certificate
  • صرفه جوئی در زمان
  • ارزاني خدمات و نگهداري آن
  • اطلاع رسانی فراگیر و اثربخش : به مشتری امکان می دهد تا خدمات و معاملات را به خوبی و به راحتی مقایسه و ارزیابی نماید .
  • آگاهی تمام وقت : در هر كجا و هر زمان می توانیم حسابمان را بررسي كنيم و هر گونه تراكنش واقع شده روي آنرا بررسي نماييم .
  • کاهش احتمال سوء استفاده : در صورت تقلب در حساب، این موضوع قابل رديابي و پيگيري مي باشد .
  • سهولت و آساني : بانک به سمت مشتری کشانده میشود نه مشتری به  سمت بانک
  • مدیریت : مي توانيم وجوه خود را از هر جا و هر زمان و در تعطيلات هم مديريت كنيم .
  • پرداخت هاي خرد اينترنتي
  • خريد و فروش با مبالغ کم (مبالغ زير 50 ميليون ريال)
  • عمليات تجاري مابين فروشنده و خريدار
  • پرداختهاي کلان اينترنتي
  • عمليات تجاري مابين موسسات و بنگاههاي تجاري
  • خريد و فروش هاي با مبالغ بالا(مبالغ بالاي 50 ميليون ريال)

نكته ايي كه بايد به آن دقت نمود اين است كه بسياري از بانكها از طریق وب سايت خود يك سري خدمات به مشتريان ارائه مي كنند ولي اين دليل بر مجازي دانستن آنها نمي باشد بلكه اين قبيل خدمات بهبود خدمات پس از فروش و يا بهبود سيستم خدمات مشتريان تلقي ميگردند نه بانكداري مجازي هر بانكمجازي ميتواند در ارائه خدمات مجازي نوآور باشد و خدمات منحصر به فردي را به عنوان مزيت رقابتي ارائه كند.

 به عنوان مثال بانك (Union Bank of Switzerland)UBS  سوئيس كه يك بانك مجازي است خدماتي نظير E-document يعني تحويل سريع مستندات بانكي مشتری را در قالب ديجيتال ارائه کرده كه اين سيستم داراي مزايايي از قبيل :  سرعت دسترسي سریعتر از E-mail ، دسترسي آنلاين به آن مستندات در هر زمان و هر مكان تا مدت 2 سال ، امكان دانلود و ذخيره بر روي PC كه صحت اين مستندات توسط امضاي ديجيتال مشتري تعيين مي شود . 

انواع روشهاي پرداخت اینترنتی شامل موارد ذیل است:

در بانکداری مجازی عمومآ از پروتکل امنيتي SET استفاده میگردد.

مدلهای بانکداری مجازی شامل:

v    بانکهای مجازی

در واقع موسسه ای است که فقط روی اینترنت موجود است و دارای هیچ گونه شعب فیزیکی نیست.

v    شعب مجازی

در این مدل بانکهای معمولی و مرسوم ، خدمات بانک مجازی را به کاربران خود ارائه می دهند. علت وجود این مدل این است که تمامی کاربران اینترنت و مشتریان بانکها از خدمات بانکهای مجازی استفاده نمی کنند لذا وجود بانکهای قدیمی هنوز تا مدتی لازم به نظر می رسد.  که البته استفاده از مدل دوم بهتر است چون بحث امنیت را از دید کاربران بهتر می تواند پوشش دهد پس مراجعین بیشتری خواهد داشت که در نهایت سود بیشتر حاصل و بانک  به اهداف نزدیک تر خواهد کرد.

نمونه از بانکداری مجازی (CashFac)

VB

 

 

 

زیرساختهای بانکداری مجازی

1-    وجود زيرساخت هاي مخابراتي و اينترنتي پايدار و مطمئن در كشور از ضروریات داشتن بانکداری مجازی است.

2- تدوين قوانين حقوقي مناسب با عمليات بانكداري مجازي

3- استفاده از تجهيزات و تكنولوژي هاي روز  

4 - امنيت و اعتماد سازي

5- آگاه سازي مشتريان   

6- اتكا به بيمه معتبر و مطمئن : نياز به سايت هاي پشتيبان و مدرن متناسب با تكنولوژي روز دنيا

7- دانش عمومي استفاده از كامپيوتر و اينترنت

ديدگاه صاحب نظرانبانکداری مجازی

از ديدگاه مديران و كارشناسان خبره بانكي، بانکداری مجازی از سه بعد فني، اقتصادي و نيروي انساني قابل بررسي است.:

  • در زمينـــه فني پيشنهاد مي شود مساله امنيت بانكداري الكترونيك مورد توجه قرار گیرد.
  • در زمينه مالي و اقتصادي پيشنهاد مي گردد به ميزان سرمايه گذاري براي آموزش كاركنان جهت ايجاد مهارتهــــــاي لازم جهت پياده سازي بانكداري الكترونيك توجه بيشتري شود.
  • در زمينه نيروي انساني پيشنهاد مي گردد نسبت به تربيت نيروي متخصصي كه توانايي برنامه ريزي، تجزيه وتحليل، طراحي و پيــــاده سازي و نگهداري بانكداري الكترونيك را داشته باشند توجه شود.
بالا